2009年3月14日星期六

ھىلارى خانىمنىڭ ئوتتۇرا شەرقتىكى زىيارىتى


ھىلارى خانىمنىڭ ئوتتۇرا شەرقتىكى زىيارىتى ئۇچرىشىش سىياسىتىگە ئىللىقلىق ئېلىپ كەلدى

ئامېرىكىنىڭ دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى ھىلارى كلىنتۇن 2009-يىلى 3-ئاينىڭ 1–كۈنىدىن 7–كۈنىگىچە ئوتتۇرا شەرق ۋە ياۋروپادىكى ئالتە دۆلەتتە زىيارەتتە بولدى. بۇ ئۇنىڭ دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى بولغاندىن كىيىن تۇنجى قېتىم ئوتتۇرا شەرقنى زىيارەت قىلىشى بولۇپ ھېساپلىنىدۇ.

ئوتتۇرا شەرق رايونى ئامېرىكىنىڭ ئىلگىرىكى ھۆكۈمەتلىرىنىڭ دىپلوماتىيىسىنىڭ مۇھىم نۇقتىسى بولۇپ كەلگەن ئىدى. بۇنى ئوتتۇرا شەرق رايونىنىڭ مول ئېنېرگىيە ۋە مۇھىم ئىستراتېگىيىلىك ئورنى بەلگىلىگەن.
ئامېرىكا زۇڭتۇڭى ئوباما سايلام رىقابىتىگە قاتناشقاندا، «ئامېرىكا دىپلوماتىيە جەھەتتە بولۇپمۇ ئوتتۇرا شەرق سىياسىتىدە تەڭشەش ئېلىپ بارىدۇ، بۇنىڭدىكى ئەڭ مۇھىم مەزمۇن- ھەر قايسى تەرەپلەرنى ئۇچرىشىشقا رىغبەتلەندۈرۈش» دەپ ۋەدە بەرگەن ئىدى. ھىلارىنىڭ بۇ قېتىمقى ئوتتۇرا شەرق سەپىرىنى بىر قېتىملىق ئومۇميۈزلۈك ئۇچرىشىشقا قاراپ تاشلىغان تەييارلىق سەپىرى دېيىشكە بولىدۇ
ھىلارى مىسىردا زىيارەتتە بولغان مەزگىلىدە، مىسىرنى پەلەستىننىڭ ئىچكى قىىسىمدىكى گۇرۇھلارنىڭ يارىشىشى ئۈستىدە داۋاملىق سۆزلىشىشتە تىرىشچانلىق كۆرسىتىشكە رىغەتلەندرۈردى ھەمدە مىسىرنىڭ شامشەيختە ئۆتكۈزۈلگەن غەززەنى قايتا قۇرۇپ چىقىش خەلقئارا يىغىنغا قاتناشتى.
ھىلارى ئىسرائىلىيىدە زىيارەتتە بولغان مەزگىلىدە، ئىلگىرىكى ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ ئىسرائىلىيىنىڭ قانۇنسىز يەھۇدىلار مەھەللىسى قۇرۇپ چىقىشى قاتارلىق ئوتتۇرا شەرقنىڭ تىنچلىقىنى بۇزۇش ھەرىكىتىگە تۇتقان جىم بولىۋېلىش ھالىتىنى بۇزۇپ تاشلاپ، بىر قەدەر كەسكىن مۇنازىرە ئېلىپ باردى . شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، ئۇ يېڭىدىن زۇڭلى بولغان نىتانىياخۇغا مۇنداق بىر ئۇچۇرنى: يەنى «پەلەستىن ئىسرائىلىيە بىلەن ئاخىرقى كېلىشىم ئىمزالىمىغان تەقدىردىمۇ، ئامېرىكا پەلەستىننىڭ تېزلىكتە دۆلەت قۇرۇشىنى قوللايدۇ» دەپ سىگىنال بەردى. بۇ نىتانىياخۇنىڭ ئىزچىل يولغا قويۇپ كىلىۋاتقان پەلەستىن دۆلىتى قۇرۇپ چىقىشقا قارشى تۇرۇش مەيدانىغا بىرىلگەن ئاگاھلاندۇرۇش بولدى.
گەرچە ھىلارى ئاخىرىدا «غەززەنى قۇرۇپ چىقىش مەبلىغىنىڭ خاماسنىڭ قولىغا چۈشۈپ كىتىشىگە ھەرگىز يول قويۇشقا بولمايدۇ» دېگەن بولسىمۇ، ئەمما ئامېرىكا خاماسنىڭ ھەمكارلىقى بولمىسا، ھېچكىمنىڭ غەززە رايونىنى قايتا قۇرۇپ چىقالمايدىغانلىقىنى ئېنىق بىلىدۇ. ھىلارى مۇنداق دېدى: «ئەگەر خاماس ئىسرائىلىيىنى ئېتىراپ قىلمىسا، ئامېرىكا خاماسنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھۆكۈمەت بىلەن ھەمكارلاشمايدۇ». بۇ سۆزنىڭ مەنىسى چوڭقۇر، پەقەت خاماسلا ئىسرائىلىيىنى ئېتىراپ قىلسا ، ئامېرىكا خاماسنى ئۆز ئىچىگە ئالغان پەلەستىن بىرلەشمە ھۆكۈمىتىنى ئېتىراپ قىلىدۇ ۋە قوللايدۇ. گەرچە خاماس ھازىرغىچە ئەسلىدىكى مەيدانىنى ئۆزگەرتمىگەن بولسىمۇ، ئامېرىكا يەنىلا فاتاخنىڭ مۇشۇ ئاينىڭ ئاخىرلىرى خاماسنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بىرلەشمە ھۆكۈمەت تەشكىللىشىنى قوللايدۇ. بۇ بۇش دەۋرىدىكى ئامېرىكىنىڭ فاتاخنىڭ ئىئوردان دەرياسىنىڭ غەربىي قىرغىقىدا ئۆز ئالدىغا ئۆتكۈنچى ھۆكۈمەت قۇرۇپ چىقىشىنى پۈتۈن كۈچى بىلەن قوللاش سىياسىتى بىلەن روشەن سېلىشتۇرما بولدى، شۇنداقلا ئوبامانىڭ ئوتتۇرا شەرق يېڭى سىياسىتىدىكى دىققەت قىلىشقا ئەرزىيدىغان نۇقتا بولدى.
ھىلارى تۈركىيەدە زىيارەتتە بولغان مەزگىلىدە، ئوبامانىڭ بىر ئاي ئىچىدە تۈركىيەدە زىيارەتتە بولىدىغانلىقىنى، ئىككى دۆلەت رەھبەرلىرىنىڭ قانداق قىلغاندا ئىراقتىن قوشۇنلىرىنى بىخەتەر، ئۈنۈملۈك چېكىندۈرۈدىغانلىقى توغرىسىدىكى مەسىلىلەر ئۈستىدە كېڭىشىدىغانلىقىنى جاكارلىدى.
ھىلارى يەنە تۈركىيەنىڭ سۈرىيە بىلەن ئىسرائىلىيە ئوتتۇرىسىدا ۋاستىلىق سۆھبەت ئېلىپ بېرىشىدا رول ئوينىغانلىقىنى كۆپ قېتىم ماختىدى. تۈركىيىنىڭ سۈرىيە ۋە خاماس بىلەن ئالاھىدە مۇناسىۋىتى بار، شۇنداقلا ئامېرىكىنىڭ بۇ رايوندىكى كونا ئىتتىپاقدىشى. مۇشۇ ئاينىڭ 7-كۈنى ئامېرىكىنىڭ پەۋقۇلئاددە ئەلچىسى دەمەشققە يىتىپ بېرىپ سۈرىيە تەرەپ بىلەن ئۇچراشتى. ھىلارى، «ئامېرىكىنىڭ سۈرىيىدە تۇرۇشقا باش ئەلچىنى قايتىدىن تەيىنلەش-تەيىنلىمەسلىكى پەۋقۇلئاددە ئەلچى بىلەن سۈرىيە تەرەپنىڭ ئۇچرىشىش ئەھۋالىغا باغلىق» دەپ ئېنىق ئوتتۇرىغا قويدى.
سۈرىيە ئىراننىڭ مەزكۇر رايوندىكى بىردىن-بىر ئىتتىپاقداش دۆلىتى بولۇش سۈپىتى بىلەن ئۇ ئامېرىكىنىڭ كۆپ يىللاردىن بۇيانقى قامال قىلىشىغا ئۇچرىدى، ئامېرىكىنىڭ سۈرىيەدە تۇرۇشلۇق باش ئەلچىسى 2005-يىلى لىۋاننىڭ زۇڭلىسى خەلىل قەستكە ئۇچراپ قازا قىلغاندىن كىيىن ۋاشىنگتونغا قايتىپ كەلدى. ھازىرغىچە ئۇ دەمەشققە قايتىپ كەلمىدى. ئەمما ئوباما قەسەم بىرىپ ۋەزىپە تاپشۇرىۋالغان قىسقىغىنە بىر ئاي ئىچىدە ئامېرىكا 4 پارلامېنت ۋەكىللەر ئۆمىكىنى چەتئەللەرگە زىيارەتكە ئەۋەتتى، بىر پەۋقۇلئاددە ۋەكىللەر ئۆمىكى دەمەشقنى زىيارەت قىلدى.


(2009-03-13)-«شىنجاڭ خەلق رادىئو ئىستانسىسى» خەۋەرلەر تورى.
٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭

没有评论:

发表评论