ئەرەب دۇنياسىنىڭ مائارىپ ئەھۋالى ئۇستىدە تەھلىل
ئەرەب دۆلەتلىرى مائارىپ مىنىستىرلىكنىڭ ئەمەلدارلىرى 2007-يىلى 10-ئاينىڭ 29-كۇنى قاتار پايتەختى دۇھادا «ھازىرقى زامان بىلىملىرى تەتقىقات يىغىنى» ئۆتكۇزدى. يىغىن ئىككى كۇن داۋاملىشىپ «ئەرەب دۇنياسىنىڭ مائارىپىنى ئىسلاھ قىلىش» تىمىسىدا مەخسۇس تەتقىقات ئىلىپ باردى ۋە ئەرەبلەرنىڭ ئارقىدا قىلىشىنىڭ سەۋەبلىرى ھەم كەلگۇسىدىكى تەرەققىيات لايىھەسىنى مۇزاكىرە قىلدى.
بۇ تەتقىقات يىغىنىنڭ رەئىسى ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ئىجتىمائى پەنلەر ئىنىستىتۇنىڭ مۇدىرى لافىيا گىباس دوكتۇر، يىغىنغا ئەرەب بىرلەشمە خەلىفىلىكى تەرەققىيات كومىتىتى رايۇنلۇق كىڭىشىنىڭ باشلىغى ھىسام ناگىپ دوكتۇر ۋە لىۋان ئۇنۋىرستىتى مائارىپشۇناسلىق پاكۇلتىتىنىڭ مۇدىرى ئادنان ئەمىن فىروپىسۇر قاتارلىقلار تەكلىپ بىلەن قاتناشتى،
ناگىپ دوكتۇرنىڭ قارىشىچە، ئەرەب دۆلەتلىرىنىڭ تەرەققى قىلالماي بىر ئىزىدا توختاپ قىلىشىغا تۆۋەندىكىدەك مەسىلىلەر سەۋەب بولغان:
بىرىنچىدىن: ئۇلارنىڭ ئىدىيەسىنىڭ قاتماللىقى ۋە بىكىنمىلىكى سەۋەب بولغان، مەسىلەن ئۇلارنىڭ چەتئەل تىلى ئۇگىنىشكە قىزىقماسلىقى سىرتقى دۇنيادىكى يىڭى بىلىملەرنى قوبۇل قىلىشتىن ئۇلارنى چەكلىپ قويغان، ئۇ مۇنداق دىدى: «راۋان چەتئەل تىلى ئىقتىدارى بولمىسا زامانىۋى بىلىملەردىن ئايرىلىپ قىلىپ، مۇتەئەسسىپ تۇرمۇش شەكلى ئىچىدە چەكلىنىپ قالىدىغان گەپ، بۇ ئاجىزلىقنى بويسۇندۇرۇش ئۇچۇن مائارىپ تارماقلىرى چەتئەل تىلى ئوقۇتۇشنى كۇچەيتىشى، ئۇنى ئەرەب تىلى بىلەن تەڭ ئىلىپ مىڭىشى كىرەك، ئەرەب تىلى ئالاقە تىلى، چەتئەل تىلى بولسا بىلىم ئىزدەيدىغان قورال، ئوقۇغۇچىلار ھەر ئىككىلىسىنى پىششىق بىلىشى كىرەك»
ئىككىنچىدىن، ئەرەب دۆلەتلىرىنىڭ مائارىپقا سالغان مەبلىغى يىتەرسىز، بولۇپمۇ ئالىي مائارىپقا تىخىمۇ شۇنداق، يۇقۇرى دەرىجىلىك مەكتەپلەردە جىددى ئوقۇتۇش ئىسلاھاتى ئىلىپ بىرىپ، دۇنيا بىلەن تەڭ قەدەمدە ئىلگىرىلەپ، ئوقۇتۇش مەزمۇنىنىڭ قوللىنىشچانلىقى ۋە ساپاسىنى يۇقۇرى كۆتۇرۇش كىرەك، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئاساسىي مائارىپنى يۇقۇرى دەرىجىلىك مائارىپنىڭ سەۋىيەسىگە ماس ئىلىپ مىڭىش لازىم.
ئۇ مۇنداق دىدى: «نۇرغۇن ئەرەب دۆلەتلىرىدە، بولۇپمۇ ئاشۇ نوپوسى زىچ شەھەرلەردە مائارىپنىڭ ئىككى قۇتۇبقا ئايرىلىش ھادىسىسى پەيدا بولدى، نۇرغۇن ياشلار كەسپى مەكتەپلەر ياكى مەخسۇس تىخنىكا مەكتەبلىرىگە كىرىشكە ئوتتەك قىزىقىدۇ، بىراق ئۇلارنىڭ ساپاسى يۇقۇرى ئەمەس، يەنە بىر تەرەپتىن ئىلىپ ئىيتقاندا ناھايتى ئاز ساندىكى ياشلار پۇتۇن ۋۇجۇدى بىلەن يۇقۇرى دەرىجىلىك مەكتەبلەرگە ئۆرلەپ ئوقۇشقا قىزىقسىمۇ بىسىم ناھايىتى ئىغىر، مائارىپنىڭ ئەقىلگە مۇۋاپىق تارقىلىشدا مەسىلە مەۋجۇت»
ناگىپ دوكتۇرنىڭ تەھلىل قىلىشىچە، ئۇچىنچىدىن: مائارىپ پۇرسىتىنىڭ تەكشىسىزلىكى ۋە ئوقۇتۇش ئۆلچىمىنىڭ بىردەك بولماسلىقى پەن ۋە بىلىملەر ئارىسىدا ھاڭ پەيدا قىلغان، ئۇنى ماسلاشتۇرۇش ۋە بىرلەشتۇرۇش قىيىن،
مەسىلىنىڭ يىلتىزى - دۆلەتنىڭ مائارىپقا سالغان سىلىنمىسىنىڭ تەكشىسىزلىكى، يۇقۇرى سەۋىيەدىكى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ يىتىشسىزلىكى.
مەسىلەن: ئۇچتىن ئىككى قىسىم ئالىي مەكتەبلەرنىڭ ئاساسى ئەسلىھەلىرى قالاق، ئۆز-ئارا ئىلمىي ماسلىشىش ھەم بىرلىككە كەلگەن باشقۇرۇش كەمچىل.
بۇ خەمىد-سالام مەدەنىيەت مەركىزىدە ئۆتكۇزۇلگەن تۇنجى قىتىملىق ئەرەب دۆلەتلىرى مائارىب تەتقىقات يىغىنى بولۇپ، تىخى بىرىنجى قىتىملىق سىناق.
خەنزۇچە نور ئىسلام تورىدىن تەرجىمە قىلىندى.
**********************************
没有评论:
发表评论