غەززەنىڭ تىنچلىقى ئۈچۈن

غەززەنىڭ تىنچلىقى ئۈچۈن


Updated 10.01.2009 00:44:26 UTC


ھاماسنىڭ باشچىلىقىدىكى پەلەستىنلىك قۇراللىق كۈچلەر بىلەن ئىسرائىلىيە ئارىسىدا 2008 ـ يىلى 19 ـ ئىيۇندا ئېلان قىلىنغان ئۇرۇش توختىتىش كېلىشىمىنىڭ ۋاقتى توشقانلىقى 2008 ـ يىلى 18 ـ دېكابىردا ھاماس تەرىپىدىن رەسمى جاكارلاندى.
شۇنىڭدىن ئىتىبارەن ئىسرائىلىيىنىڭ جەنۇبىغا غەززەدىن ئېتىلىدىغان راكىتا بومبا ۋە كېچىك تىپتىكى توپ ئوقى ھۇجۇملىرى ئەۋج ئېلىپ قالدى.
ئىسرائىلىيە بۇنىڭغا نىسبەتەن، 2008 ـ يىلى 27 ـ دېكابردىن باشلاپ غەززەدىكى ھاماسقا قارشى ھاۋادىن ھۇجۇم قىلىش ھەرىكىتى باشلىدى.




ئىسرائىلىيە 2009 ـ يىلى 3 ـ يانۋاردا بولسا، قۇرۇقلۇق ھۇجۇمىنى باشلاپ ھاماسقا قارشى ھەربىي ھەرىكىتىنى تېخىمۇ كېڭەيتتى.
توپتوغرا ئىككى ھەپتىدىن بىرى دۋاملىشىۋاتقان ئىسرائىلىيە ھۇجۇمىدا ئۆلگەنلەرنىڭ سانى 770 كە يەتتى. ئولتۇراق رايونى ئىنتايىن زىچ غەززە شەھىرىدە بىگۇناھ پۇخرالار كۆپ ئۆلتۈرۈلگەنلىكى، دوختۇرخانا، مەسچىت ۋە مەكتەپلەرنىڭ بومباردىمان قىلىنغانلىقى خەلقئارانىڭ قاتتىق نارازىلىقىنى قوزغىدى. رايوننىڭ ئاساسلىق قۇرۇلمىلىرى ئېغىر دەرىجىدە زىيانغا ئۇچرىتىلدى. يۈرگىزىلىۋاتقان ئىمبارگو تۈپەيلىدىن ئۇزۇقلۇق ئەشيالىرى ۋە دورا يېتىشمەسلىك مەسىلىسى ئەڭ يۇقىرى چەككە يەتتى.

بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى 8 ـ يانۋاردا خېيىم ـ خەتەر سەۋەبىدىن ياردەم پائالىيەتلىرىنى توختاتقانلىقىنى بايان قىلغان بولسا، قىزىل كرېست جەمئىيىتىمۇ غەززەدىكى يارىدارلارغا يېتىپ بېرىشتا دۈچ كەلگەن توسالغۇلار يۈزىسىدىن ئىسرائىلىيىنى قاتتىق ئەيىبلىدى.

تۈركىيە غاززەدە يۈز بېرىۋاتقان بۇ پاجىئەلەردىن قاتتىق قايغۇرغانلىقىنى ۋە ئاز بولمىغان پەلەستىن خەلقىنىڭ ئۆلتۈرىلگەنلىكىگە نارازى ئىكەنلىكىنى بايان قىلدى. تۇركىيە غاززەدىكى بۇ ۋەقەلەرنىڭ رايۇن مۇقىملىقىغا ئېغىر دەرىجىدە تەسىر يەتكۈزگەنلىكىگە دىققەتنى مەركەزلەشتۈرۈپ، ئىسرائىلىيەنى دەرھال ھەربىي ھەركەتنى توختىتىشقا چاقىردى.

تۈركىيە ئۇرۇشقا دەرھال خاتىمە بېرىلىشى ۋە رايۇن تىنچلىقىنىڭ ئەسلىگە كەلتۈرىلىشى ئۈچۈن ھەرقايسى تەرەپلەر بىلەن بىر تەرەپتىن مۇزاكىرىلەرنى داۋاملاشتۇرسا، يەنە بىر تەرەپتىن دورا ۋە يېمەك ئىچمەك قاتارلىق جىددى ئىھتىياجلىق بويۇملارنى غاززەگە ئەۋەتىپ، ئىنسانىي يارىدەم خىزمىتىنى داۋاملاشتۇردى. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن ئىنسانىي يارىدەم بويۇملىرى تولدۈرۈلغان 10 چوڭ يۈك ئاپتوموبىلى رايۇنغا ئەۋەتىلدى.

تۈركىيە غاززەدىكى ۋەقەگە مۇناسىۋەتلىك دىپلوماتىك پائالىيەتلىرىنىمۇ جىددىي داۋاملاشتۇرماقتا.
بۇ مۇناسىۋەت بىلەن جۈمھۇر رەئىس ئابدۇللاھ گۈل، باش مىنىستىر رەجەب تاييىب ئەردۇغان ۋە تاشقى ئىشلار مىنىستىرىمىز ئەلى باباجان ھەرقايسى رايۇن ۋە رايۇن سىرتىدىكى دۆلەتلەرنىڭ مەسئۇللىرىغا، شۇنداقلا خەلقئارا جەمئىيەتلەرنىڭ باش كاتىپلىرىغا تىلىفۇن قىلىپ، تۈركىيەنىڭ بۇ ھەقتىكى ئەندىشىلىرىنى ۋە كۆز قاراشلىرىنى بىلدۈردى.

باش مىنىستىر رەجەب تاييىب ئوردوغان، بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ باش كاتىپى بانكىمۈن بىلەن كۆرۈشۇپ، ئىسرائىلىيەنىڭ ھەربى ھەركىتىنىڭ دەرھال توختىتىلىشى ۋە غاززە خەلقىگە جىددىي ئىنسانىي يارىدەملەرنىڭ يەتكۈزىلىشى ئۈچۈن بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ پائال ھەركەتكە ئۆتىشى لازىملىقىنى تەكىتلىدى.

ئەردۇغان يەنە، 31 ـ دىكابىردا سۈرىيە ۋە ئىئوردانىيەنى، 1 ـ يانۋاردا بولسا، مىسىرنى زىيارەت قىلىپ، غاززەدە يۈز بىرىۋاتقان يېقىنقى ۋەقەلەرگە مۇناسىۋەتلىك سۆھبەت ئۆتكۈزدى ۋە تىنچلىقنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈچۈن بېسىشقا بولىدىغان كېيىنكى قەدەملەر ھەققىدە پىكىر ئالماشتۇردى. باش مىنىستىر بۈگۈن 3 ـ يانۋاردا يەنە، سەئۇدى ئەربىستاندىمۇ زىيارەتتە بولىدۇ.

تاشقى ئىشلار مېنىستىرىمىز ئەلى باباجانمۇ خەلق ئارا ئىسلام كېڭىشى تەشكىلاتىنىڭ باش كاتىبى دوكتۇر ئەكمەلەددىن ئىھسان ئوغلۇ بىلەن تىلىفۇندا كۆرۈشۇپ، «خەلقئارا ئىسلام كېڭىشى تەشكىلاتى»غا ئەزا دۆلەتلەر تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرىنىڭ غاززەدىكى پاجىئەلەرنى مۇزاكىرە قىلىش ئۈچۈن دەرھال تۇپلىنىشىنى تەكلىپ قىلدى. مەزكۇر تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى قاتنىشىدىغان بۇ يېغىننىڭ 3 ـ يانۋاردا جىددىدە ئۆتكۈزىلىشى مۆلچەرلەنمەكتە.

مىسىر ئەرەب جۇمھۇرىيىتىنىڭ تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئەھمەد ئەبۇ ئەل غائىت، تاشقى ئىشلار مىنىستىرىمىز ئەلى باباجاننىڭ مىھمىنى سۈپىتىدە 2008 ـ يىلى 29 ـ دىكابىردا تۈركىيەگە زىياەتكە كەلگەن ئىدى. مىھمان مىنىستىرنىڭ زىيارىتى جەريانىدا غاززەدىكى ۋەقەلەر بىلەن بىرلىكتە رايۇننىڭ نۆۋەتتىكى ۋەزىيىتىمۇ مۇزاكىرە قىلىندى.

باش مىنىستىرىمىز رەجەپ تاييىب ئەردوغان، سۈرىيە، ئىئوردانىيە، مىسىر ۋە سەئۇدى ئەرەبىستانلارنى زىيارەت قىلىش بىلەن بىرگە سۈرىيە جۇمھۇر رەئىسى، شۇنداقلا چېخ جۇمھۇرىيىتى، فرانسىيە، ئىسپانىيە، ئىتالىيە، روسىيە، ئەنگلىيە ۋە گېرمانىيە قاتارلىق دۆلەتلەرنىڭ باش مىنىستىرلىرى بىلەنمۇ ئالاقىلىشىپ، غەززە ۋەقەسىنىڭ ئاخىرقى جەريانلىرى ھەققىدە ۋە تىنچلىق بەرپا قىلىش ئۈچۈن بېسىشقا بولىدىغان مۇھىم قەدەملەر ھەققىدە پىكىر ئالماشتۇردى.

تاشقى ئىشلار مىنىستىرىمىز ئەلى باباجان تۈركىيىگە زىيارەتكە كەلگەن مىسىر ۋە سۈرىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىرى بىلەن ئۆتكۈزگەن پىكىر ئالماشتۇرۇش سۆھبىتىدە ئۇرۇش توختىتىشنىڭ ئىشقا ئاشۇرۇلۇشى ۋە رايونغا ئىنسانىي ياردەملەرنىڭ يەتكۈزۈلۈشى ئۈچۈن ئېلىپ بېرىشقا تېگىشلىك پائالىيەتلەر ھەققىدە توختالدى. باباجان يەنە نيۇ يوركتا 6 ـ يانۋاردا باشلانغان بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ يېغىنغا قاتناشتى.

بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى خەۋپسىزلىك كېڭىشى 2009 ـ يىلى 8 ـ يانۋاردا غەززە ۋەقەسىگە مۇناسىۋەتلىك رەسمى قارار چىقاردى. بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى خەۋپسىزلىك كېڭىشىدە كۆپ سانلىق ئاۋاز بىلەن قوبۇل قىلىنغان 1860 ـ نومۇرلۇق بۇ قاراردا دەرھال ئۇرۇش توختىتىشنىڭ ئىشقا ئاشۇرۇلۇشىغا ۋە ئىنسانىي ياردەملەرنىڭ يەتكۈزۈلۈشىگە كېرەكلىك ئۇرۇنلاشتۇرۇشلارنىڭ قىلىنىشى چاقىرىق قىلىندى. تۈركىيە قارارنى قىزغىن قوللىغان دۆلەتلەر ئارىسىدا يەر ئالدى.

يەنە بىر تەرەپتىن 8 ـ يانۋاردا مىسىرنىڭ ياراشتۇرۇشى بىلەن قاھىرەدە ئىسرائىلىيە بىلەن ھاماس ئارىسىدا ئۇرۇش توختىتىش توغرۇلۇق ۋاستىلىق مۇزاكىرە باشلاندى.
ئۇرۇش توختىتىشنىڭ شەرتلىرى ئالدىمىزدىكى كۈنلەردە بەلگىلىنىشى مۆلچەرلەنمەكتە.

تۈركىيە غەززەدە داۋام قىلىۋاتقان ۋەقەلەرگە بالدۇرراق خاتىمە بېرىش ۋە ئۇزۇن مۇددەتلىك مۇقىملىقنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئۈچۈن تېرىشچانلىقلىرىنى توختىماي داۋاملاشتۇرماقتا

مەنبە
http://www.trt.net.tr/International/newsDetail.aspx?HaberKodu=e3342bb0-8dc9-4983-85b7-ee5d59906211
ـــــــــــــــــــــــــــ