Dawosta meydan'gha kelgen krizisining tepsilati
Erdoghanni yighin'gha ishtirak qilghan birleshken döletler teshkilati bash katipi ban ki mun we ereb ittipaqi bash katipi emr musamu qullidi
Updated 30.01.2009 16:55:50 UTC
«ghezze, ottura sherq üchün modél» témisidiki yighin'gha ishtirak qilghan bash ministir rejep tayyip erdoghan, isra'iliye jumhur re'isi pérésning diplomatiye qa'idilirining sirtigha chiqip, yoqiri awaz bilen söz qilishigha we yighin ishtirakchilirining uning sözlirige chawak chélishigha nahayiti qattiq naraziliq bildürdi.
Pérés «her kéche istanbulgha 100 dane rakita bombisi étilsa, siz néme qilattingiz?» sheklidiki ipadilerni ishletti.
Jawab birish pursiti telipini ret qilghan yighinning riyasetchisigimu achchiqlan'ghan erdoghan, péréske «siler insan öltürüshni yaxshi bilisiler» déyish arqiliq tenqidlirini arqa – arqidin otturigha qoydi we arqidinla «dawos men üchün tügidi» dep yighin zalini terk qildi.
Yighinning küntertipi ghezze bolsimu, tolimu turghun bir xil keypiyatta bashlighan idi.
Erdoghan, yürgüziliwatqan imbargolar bilen, ghezzening üsti üchün turmige aylandurulghanliqini éytish bilen birge, tengpungsiz küch ishlitilgenlikini we ösmürlerning öltürülgenlikini otturigha qoydi.
Erdoghanni yighin'gha ishtirak qilghan birleshken döletler teshkilati bash katipi ban kimun we ereb ittipaqi bash katipi emir musamu qullidi.
Yighin zalida shekillen'gen keypiyat zitigha ikenlikini körgen pérés, notqida sözini yoqiri kötirish arqiliq, mesilining jawabkarining hamas ikenlikini bildürüp «térorloq hujumlirigha qarshi bashqa charimiz yoq idi» dédi.
Pérés, diplomatiye qa'idilirini bir terepke qayrip qoyup, awazini yetküche kötürdi we bash ministir erdoghanni nishan'gha élishqa bashlidi.
Hamasning ‹qurulush uqturishi› ikenlikini éytqan bir qeghezdin neqil keltürüshke bashlighan pérés, «musulmanlar pütün yehudiylarni yoq qilmighuche, dunyaning nijatliqi ri'alliqqa aylanmaydu» sheklidiki xetni oqudi we nahayiti achchiqlan'ghan halda bash ministir erdoghan'gha qarap, «siz gépini qiliwatqan hamas bumu?» dédi.
Bulardin kéyin pérés yene bash ministir erdoghan'gha buruldi we hamasning rakéta hujumliri we ghezze herikitige munasiwetlik sözliride awazini yoqiri kötiripla qalmastin, goyaki waqirashqa bashlidi.
Pérés, «her qandaq dölet shundaq qilatti. Istanbulgha kéchide 10 yaki 100 dane rakita bombisi étilsa, siz nime qilar idingiz?» dégen ibarilerni ishletti.
Pérésining sözlirini anglap olturup, éghir – bésiqliq bilen muhim noqtilarni xatiriligen bash ministir erdoghan, tekrar söz nöwiti élish arqiliq, jawab bérish üchün purset bérilishini telep qildi, lékin yighin riyasetchisi jawab birishke purset bermidi.
Erdoghan mundaq söz qildi: «hörmetlik pérés, mendin qérisen, awazing bek yoqiri chiqiwatidu. Bilimenki, bu gunahkarliq pisxilogiyisining teqezzasidur. Méning awazim undaq yoqiri chiqmaydu. Öltürüshke kelsek, siler öltürüshni nahayiti yaxshi bilisiler. Sahildiki balilarni qandaq öltürgenlikingizni ubdan bilimen. Bash ministirlik qilghan ikki kishining manga qilghan muhim sözliri bar. ‹tankilarning üstige chiqip turup pelestin'ge kirishim bilen, özümni bexitlik hés qilimen› dégen bash ministirliringiz bar»
Bash ministir erdoghan yighin zalini terk qilip chiqip kitiwétip, «dawos men üchün tügidi» ibarisini ishletti.
Erdoghan yighin zalining chiqish éghizida naraziliqining sewebini mundaq bayan qildi: «isra'iliye jumhur re'isi shimon péréske 25 minut, manga bolsa 12 minut söz qilish heqqi bérildi. Bundaq muhim bir mesilini muzakire qilidighan bir yerde, turupla bu ishni yérim sa'et, 35 minutqa siqishtursingiz bolmaydu. Buningdin kéyinmu dawosqa qatnashmaymen»
**************************************************************
Pérés erdoghandin kechürüm soridi
Bu jiddichilik yüz bérip qisqa bir muddet ötkendin pérés, erdoghan'gha téléfon échip, kechürüm sorighanliqi bildürüldi
Updated 30.01.2009 01:58:52 UTC
Isra'iliye jumhur re'isi shimon pérésning dawostiki ghezze témisigha munasiwetlik yighinda diplomatiye qa'idilirining sirtigha chiqip kétishi, awazini kötirishi we söz qilish pursiti bérilmigen türkiye bash ministiri erdoghanning yighinni tashlap chiqip kétishi bilen jiddichilik eng yoqiri sewiyige chiqti.
Bash ministir erdoghan, «pérés bir qebile bashliqi bilen sözlishiwatqini yoq, türkiye jumhuriyitining bash ministirigha qaysi shekilde xitab qilinishi kéreklikini öginishi lazim» dédi.
Bu jiddichilik yüz bérip qisqa bir muddet ötkendin pérés, erdoghan'gha téléfon échip, kechürüm sorighanliqi bildürüldi.
Bash ministir erdoghan, «ghezze» témilik yighin échiliwatqan zalni tashlap chiqip ketkendin kéyin, munber bashliqi kla'us bilen bir yerge keldi we birlikte muxbirlarni kütiwélish yighini ötküzdi.
Kla'us, yighinning bu shekilde axirlashqanliqidin intayin qayghurghanliqini bildürüsh bilen birge «bash ministir erdoghan'gha ottura sherqte tinchliqni berpa qilish yolida oynighan roli üchün tekrar rehmet éytimen. Yighinda, birinchi olturushtiki notuqlar uzirap ketti we janabi erdoghanmu menilik shekilde jawab berdi» dégenlerni sözlirige ilawe qildi.
Bash ministir erdoghan bolsa, naraziliqining adil pozitsiye qilishi kérek bolghan yighin riyasetchisige qarshi ikenlikini tekitlidi.
Bash ministir erdoghan muxbirlarni kütiwélish yighinidin ayriliwétip, BBC muxbirining so'aligha «pérés bir qebile bashliqi bilen sözlishiwatqini yoq, türkiye jumhuriyitining bash ministirigha qaysi shekilde xitab qilinishi kéreklikini öginishi lazim» dep jawab berdi.
Bu ish yüz bériwatqan esnada, birleshken döletler teshkilati bash katipi bilen krizis yüz bergen yighin'gha ishtirak qilghan ereb ittipaqi bash katipi emr musa bolsa, bash ministir erdoghanni tamamen qollidi.
Emr musa mundaq dédi: «hörmetlik erdoghan yighinni tashlap chiqip kétish mesiliside heqliq bolup, qilghanlirini chüshinishlik. Hörmetlik erdoghan démekchi bolghanlirini dédi we chiqip ketti. Hemmisi bu, u heqliq idi»
Bash ministirlik menbesige asaslan'ghanda, bu bayanatlar otturigha chiqip, qisqa bir muddet ötkendin kéyin, isra'iliye jumhur re'isi pérés bash ministir erdoghan'gha téléfon échip, otturigha ish seweplik kechürüm sorighan.
**************************************************************
没有评论:
发表评论